Khởi nghiệp” – Startup đang xu thế tất yếu phát triển mạnh mẽ hiện nay. Và câu hỏi gần như bất cứ ai khởi nghiệp cũng thắc mắc là có nên thành lập công ty để khởi nghiệp hay không? Và cần phải lưu ý những nội dung gì khi thành lập công ty.
Bài viết ngày hôm nay, người viết giới thiệu đến các bạn chi tiết về những lưu ý khi thành lập doanh nghiệp, dành cho những bạn trẻ, những nhà đầu tư đang có ý định thành lập công ty. Theo đây, người viết sẽ giới thiệu những lưu ý cơ bản khi thành lập doanh nghiệp.
Lựa chọn loại hình doanh nghiệp:
Theo như quy định của Luật doanh nghiệp 2020, sẽ có 05 loại hình doanh nghiệp: Công ty TNHH 1 Thành viên, Công ty TNHH 2 thành viên trở lên, Công ty Cổ phần, Công ty Hợp doanh và Doanh nghiệp tư nhân. Mỗi loại hình sẽ có những ưu điểm cũng như nhược điểm khác nhau. Tại đây, người viết đưa ra các tiêu chí cơ bản để các bạn có một cách nhìn khái quát về loại hình doanh nghiệp, từ đó đưa ra quyết định phù hợp.
Vốn điều lệ:
Theo quy định tại Khoản 34 Điều 4 Luật doanh nghiệp 2020: “Vốn điều lệ là tổng giá trị tài sản do các thành viên công ty, chủ sở hữu công ty đã góp hoặc cam kết góp khi thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh; là tổng mệnh giá cổ phần đã bán hoặc được đăng ký mua khi thành lập công ty cổ phần”. Như vậy, nói một cách dễ hiểu, vốn điều lệ có có thể hiểu là “số tiền” mà các nhà đầu tư “góp” vào công ty để phục vụ cho hoạt động của công ty.
Tùy theo từng ngành nghề mà doanh nghiệp đăng ký hoạt động, vốn điều lệ sẽ công ty phải tuân thủ ít nhất bằng “vốn pháp định” nếu thuộc ngành nghề kinh doanh có quy định về vốn pháp định. Ngoài ra thì pháp luật không quy định về mức vốn điều tối thiểu cũng như tối đa với các ngành nghề khác. Tuy nhiên, không phải vì thế mà doanh nghiệp có thể đăng ký “vốn điều lệ” một cách tuỳ tiện, vì sẽ ảnh hưởng đến 2 vấn đề chính như sau:
Khả năng thực hiện việc góp vốn: Hiện nay, thời hạn tối đa để nhà đầu tư thực hiện việc góp vốn là không quá 90 ngày tính từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc thời hạn ngắn hơn theo quy định tại điều lệ công ty. Quá thời hạn này nếu nhà đầu tư không thực hiện nghĩa vụ góp thì doanh nghiệp phải đăng ký điều chỉnh giảm vốn điều lệ tương ứng. Trường hợp doanh nghiệp không thực hiện nghĩa vụ đăng ký điều chỉnh này thì phải gánh chịu phạt vi phạm hành chính. Như vậy, khi quyết định đăng ký vốn điều lệ, nhà đầu tư cần phải căn cứ vào nhu cầu vốn của doanh nghiệp, cũng như khả năng tài chính của bản thân mình để có thể đăng ký mức vốn phù hợp.
Lệ phí môn bài: Tuỳ vào số vốn điều lệ, thuế môn bài mà doanh nghiệp cần nộp cho nhà nước mỗi năm cũng sẽ khác nhau. Theo như quy định mới nhất về lệ phí môn bài thì những doanh nghiệp có vốn điều lệ trên 10 tỷ sẽ đóng lệ phí môn bài là 3.000.000 đồng/ năm, những doanh nghiệp có vốn điều lệ từ 10 tỷ trở xuống sẽ đóng lệ phí môn bài là 2.000.000 đồng/ năm.
Trụ sở công ty
Theo quy định tại Điều 42 Luật doanh nghiệp 2020 “Trụ sở chính của doanh nghiệp đặt trên lãnh thổ Việt Nam, là địa chỉ liên lạc của doanh nghiệp và được xác định theo địa giới đơn vị hành chính; có số điện thoại, số fax và thư điện tử (nếu có)”.
Theo đó pháp luật cho phép công ty đặt và khai báo địa chỉ trụ sở theo địa giới hành chính gồm: số nhà, ngách, hẻm, ngõ phố, phố, đường hoặc thôn, xóm, ấp, xã, phường, thị trấn, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; quốc gia. Tuy nhiên, không phải là bất cứ địa chỉ nào cũng có thể làm địa chỉ trụ sở công ty, căn cứ theo Điều 3, Điều 6 Luật nhà ở năm 2014; Công văn số 2544/BXD-QLN của Bộ xây dựng về việc quản lý sử dụng nhà chung cư ban hành ngày 19/11/2009 thì doanh nghiệp không được đặt địa chỉ tại chung cư, nhà tập thể. Đối với những chung cư có xây dựng vừa có chức năng để ở, vừa có khu vực làm văn phòng thì khi nộp hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, doanh nghiệp cần cung cấp đính kèm giấy tờ chứng minh khu vực, căn hộ mình đăng ký làm trụ sở được cấp phép cho hoạt động doanh nghiệp.
Ngành nghề kinh doanh
Theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện nay, có thể chia ngành nghề kinh doanh thành 03 nhóm:
Nhóm ngành nghề cấm kinh doanh: Được quy định tại Điều 6 Luật đầu tư 2020, các ngành nghề này không cho phép việc đầu tư, kinh doanh. Vì vậy khi doanh nghiệp thực hiện việc đăng ký sẽ bị từ chối cấp phép, và trong trường hợp cố ý vi phạm sẽ phải gánh chịu trách nhiệm theo quy định pháp luật.
Nhóm ngành nghề kinh doanh có điều kiện: Hiện nay theo quy định của Luật đầu tư 2020, “Ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là ngành, nghề mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành, nghề đó phải đáp ứng điều kiện cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng”. Theo đó hiện nay có 227 ngành nghề kinh doanh có điều kiện mà khi muốn hoạt động, doanh nghiệp cần phải đáp ứng các điều kiện cụ thể như: Giấy phép; Giấy chứng nhận; chứng chỉ; văn bản xác nhận, chấp thuận hoặc Các yêu cầu khác mà cá nhân, tổ chức kinh tế phải đáp ứng để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh mà không cần phải có xác nhận bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền. Những điều kiện kinh doanh của mỗi ngành nghề sẽ được quy định chi tiết tại Luật chuyên ngành hoặc các nghị định do chính phủ ban hành.
Nhóm ngành nghề kinh doanh không có điều kiện: Đối với những ngành nghề này, doanh nghiệp chỉ cần xác định mã ngành cấp 4 theo quyết định 27/2018/QĐ-TTg ngày 06/07/2018 của thủ tướng chính phủ và tiến hành đăng ký với Sở kế hoạch đầu tư nơi doanh nghiệp đặt trụ sở mà theo đó không cần phải đáp ứng bất cứ điều kiện nào.
Hồ sơ đăng ký thành lập công ty
Tuỳ theo từng loại hình công ty, cũng như chủ sở hữu mà hồ sơ thành lập công ty sẽ khác nhau, tuy nhiên một điểm chung mà bất cứ loại hình doanh nghiệp nào thì doanh nghiệp cũng phải chuẩn bị các giấy tờ sau:
Bản sao y chứng minh nhân dân/ căn cước công dân/ hộ chiếu/ Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, tổ chức của chủ sở hữu công ty/ thành viên góp vốn/ thành viên hợp doanh/ cổ đông/ chủ doanh nghiệp tư nhân.
Bản sao y chứng minh nhân dân/ căn cước công dân/ hộ chiếu của người đại diện theo pháp luật.
Giấy đề nghị thành lập doanh nghiệp (Theo các biểu mẫu tại Thông tư số 01/2021/TT-BKHĐT ngày 16 tháng 03 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư);
Điều lệ công ty (Trừ doanh nghiệp tư nhân): Tùy thuộc vào mỗi loại hình công ty cũng như ý chí của chủ sở hữu, thành viên hợp danh, thành viên góp vốn, cổ đông sáng lập thì nội dung của các điều lệ công ty sẽ có những điểm khác biệt, tuy nhiên những quy định này không được trái với quy định pháp luật.
Giấy uỷ quyền cho người đi nộp hồ sơ: Trong trường hợp người nộp hồ sơ không phải là đại diện theo pháp luật thì cần phải có Giấy uỷ quyền cho người trực tiếp thực hiện việc nộp hồ sơ và nhận đăng ký doanh nghiệp;
Danh sách thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên; danh sách cổ đông sáng lập và danh sách cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài đối với công ty cổ phần;
Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với trường hợp doanh nghiệp được thành lập hoặc tham gia thành lập bởi nhà đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài theo quy định tại Luật Đầu tư và các văn bản hướng dẫn thi hành;
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định, doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ đến Sở kế hoạch và đầu tư nơi doanh nghiệp đặt trụ sở theo 03 cách như sau:
Nộp trực tiếp tại phòng đăng ký kinh doanh, sở kế hoạch và đầu tư;
Nộp hồ sơ thông qua bưu điện;
Nộp hồ sơ online thông qua trang web https://dangkykinhdoanh.gov.vn/
Trong vòng 03 ngày làm việc tính từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, sở kế hoạch đầu tư sẽ giải quyết hồ sơ và trả kết quả đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp là “Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp”. Trong trường hợp có yêu cầu sửa đổi, bổ sung, Sở kế hoạch và đầu tư cũng sẽ có văn bản trả lời chi tiết nội dung sửa đổi, bổ sung.
Những lưu ý sau khi thành lập công ty
Khi đã hoàn thành viện thành lập công ty, doanh nghiệp cần lưu ý thực hiện các việc sau:
Khắc con dấu doanh nghiệp;
Mở tài khoản ngân hàng, đăng ký nộp thuế điện tử;
Mua chữ ký số;
Mua và thông báo sử dụng hóa đơn điện tử;
Tiến hành gắn tên doanh nghiệp tại trụ sở chính;
Kê khai, đóng lệ phí môn bài.
Hoàn thành điều kiện kinh doanh trong trường hợp đăng ký ngành nghề kinh doanh có điều kiện;
Khi đã hoàn thành được tất cả những nội dung này, thì xem như doanh nghiệp của bạn đã hoàn thành và sẵn sàng đi vào hoạt động. Từ đây thì các doanh nghiệp sẽ hoạt động theo những chức năng, ngành nghề đã đăng ký và thực hiện các nghĩa vụ tài chính theo quy định pháp luật.
Mặc dù thủ tục thành lập công ty hiện nay đã rất đơn giản, không còn phức tạp như trước, tuy nhiên để thực hiện được một bộ hồ sơ đăng ký thành lập công ty cũng như hoàn thành tất cả các thủ tục sau đó sẽ mất rất nhiều thời gian và công sức. Thêm vào đó những sự định hướng ban đầu trong việc xây dựng “điều lệ công ty” sẽ có những điểm không đủ chặt chẽ, dẫn đến những tranh chấp trong tương lai. Vì vậy, thay vì tự mình thực hiện thủ tục thành lập công ty, rất nhiều doanh nghiệp lựa chọn các đơn vị cung cấp dịch vụ uy tín và chất lượng, tiết kiệm chi phí, thời gian nhưng rất hiệu quả.
